Las lenguas del Bajo Sepik, también conocidas como Nor-Pondo , son una pequeña familia de lenguas de la provincia de Sepik Oriental, en el norte de Papúa Nueva Guinea . K Laumann los identificó como una familia en 1951 con el nombre de Nor-Pondo, y los incluyó en la ahora desaparecida familia Sepik-Ramu de 1973 de Donald Laycock .
Sepik inferior | |
---|---|
Nor – Pondo | |
Distribución geográfica | Provincia de Sepik Oriental , Papúa Nueva Guinea |
Clasificación lingüística | una familia de lengua materna |
Subdivisiones |
|
Glottolog | lowe1423 |
Clasificación
La concepción original de la familia, bajo el nombre de Nor-Pondo , es la siguiente:
Nor – Pondo |
| |||||||||||||||||||||
Malcolm Ross (2005) rompió la rama Nor (y así renombró la familia Lower Sepik ) porque Murik no comparte la característica / p / s de los pronombres en primera y segunda persona de Kopar y las lenguas Pondo, por lo que este último puede Forme un grupo: Murik vs Kopar – Pondo. Ross clasificó el Sepik inferior como una rama de la familia lingüística Ramu-Sepik inferior .
Foley (2005) propone tentativamente que Chambri y Angoram pueden ser ramas primarias: Nor, Chambari, Karawari – Yimas, Angoram. Usher, siguiendo a Foley, mantiene unido a Nor y rompe a Pondo. [1] Ninguno de los dos acepta la conexión con Ramu.
Foley (2018) y Usher (2020)
Foley (2018) y Usher (2020) coinciden en la siguiente clasificación. [2] [3]
- Familia Sepik inferior
Foley señala que Angoram parece estar más cerca de Murik – Kopar y Chambri de Karawari – Yimas, pero Foley (2018: 213) los deja como ramas separadas a la espera de más pruebas.
Fonología
A excepción de Yimas - Karawari , los idiomas del Bajo Sepik suelen tener el siguiente sistema de seis vocales. [4]
I tu mi ə o a
Yimas : Karawari tiene solo cuatro vocales. [4]
I tu ə a
Proto-lenguaje
Sepik proto-inferior | |
---|---|
Reconstrucción de | Idiomas del bajo sepik |
Pronombres
Los pronombres reconstruidos para el protolenguaje son,
- Proto – Sepik inferior (Ross)
I * ama nosotros dos * ka-i, * ka-pia nosotros pocos * (p) a-ŋk-it todos * ai, * a-pia, * i-pi tú * nɨmi ustedes dos * ka-u, * ka-pua ustedes pocos * (p) a-ŋk-ut tú todo * au, * a-pu, * i-pu (a) ella * mɨn ellos dos * mɨnɨmp ? (M),
* mpɨ ? (F)ellos pocos * mɨŋkɨ-t todos ellos * paperas (M),
* pum (F)
- Proto-Nor-Pondo (Foley)
I * ama nosotros dos * ka-i, * ka-pa-i nosotros pocos * (pa) ŋk-it todos * ai, * a-pa-i, * (y) ii, * (y) i-pa-i tú *mi ustedes dos * ka-u, * ka-pa-u ustedes pocos * (pa) ŋk-ut tú todo * au, * a-pa-u, * (y) iu, * (y) i-pa-u ella * mən ellos dos ? ellos pocos * mɨŋkɨ todos ellos * paperas ?
Léxico
Foley (2005) ha propuesto una reconstrucción fonológica del proto-Lower Sepik. [4] A continuación se proporcionan las reconstrucciones léxicas de Foley (2005).
- Reconstrucciones del Proto-Lower Sepik de Foley (2005)
brillo proto-bajo Sepik Yimas Karawi Chambri Enojo Murik Kopar uno * mb (w) ia- mpa- mba- mbwia- mbia- abe mbatep dos * ri-pa- -rpal ripay -Rhode Island - (lɨ) par kobo kombari Tres *-RAM -ramnaw -rianmaw -RAM -elɨm keroŋgo keremɨŋ persona *ni nar-maŋ yarmasɨnar noranan ni ni masculino * pon panmal panmari pondo puin mujer *no no decir Kaye nuŋor ŋai nana agua * brazo brazo brazo brazo alɨm brazo brazo fuego * awr awt awi ayɨr aluŋ awr awr sol tɨmal sɨmari sɨnmari mbwino akɨn akɨn Luna * m (w) il? mɨla tuŋkwi mwɨl mɨle Karewan karep estrella despierto suŋkwiɲcirim suŋgwi areɲjo moai kinaŋ canoa * kay kay kay ke ke ganar kain casa nam batata kurɨr nam irán indan pueblo * num num imuŋka num num nomot numot seno * nɨŋgay no ɲjay nɨŋke edad niŋgen nigin diente * sisiŋk? tɨrɨŋ sɨsɨŋ sraŋk sisiŋ asarap asirap sangre * ya- yat Hurra yari ayakone yaran Yuwaran hueso * sariŋamp tanɨm tanɨm anamp salɨŋ sariŋib̩ sarekimp lengua * minɨŋ mɨɲɨŋ mamá tɨbulaniŋk mɨnɨŋ hombresɨŋ mimiŋ ojo * tambri tuŋkuruŋ samps sɨsiŋk tambli nabrin nambrin nariz tɨkay ipun wambusu nombre daur imbot pierna * namuŋk pamuŋ pamuŋ namaŋk namuŋ namɨŋ cabello wapwi wampi yawi mbwikmaley enano ruar oído * kwand- kwantumuŋ kwandukas kukunam kwandum Karekep kundot huevo *arista arista bostezo awŋk arista calibrar arista hoja * nɨmpramp nɨmprɨm yimprɨm nɨmpramp namblum nabirɨk nɨmbiraŋ ayer mañana * ŋarɨŋ ŋarɨŋ arɨŋ namasɨnɨŋ nakɨmɨn ŋarɨŋ rari remo * (mɨ) naŋ muraŋ mɨnaŋ naŋk inap inaŋ yaya nuez de betel * poruŋ patrón pagar muntɨkɨn parɨŋ porog puruŋ Lima * awi (r) awi como ayɨr contestar aire aire cerdo * numpran numpran impian numpran imbar nɨmbren nɨmbren cocodrilo manpa manpo ayi walami oramen uri serpiente * wakɨn despertar despertar pálido paruŋ despertar ikun mosquito * naŋgun naŋkun yaŋkun naŋgun advertir nauk nangɨt suelo *y yo anti anti nɨŋkrump y yo contra y en heces * mɨndi mɨlɨm mɨnti muɲjar mɨndi mɨndɨn mɨndɨ escuchar *y- yɨ y tú yɨ yɨ dn nda pegar * di tupul kurar dɨɨ ti di nɨŋ comer * soy (b) soy (b) soy (b) soy (b) soy (b) mɨn mamá ir *Washington Washington kuria kal Washington en Washington venir * ya ya kurapia ya ya ya ya sentarse * sa tay sa nda sa nda grande * kupa kɨpa kupa wupa kupa apo kapu frío * sarV- tarɨk sarɨk saruk popant Sarapakin
Para realizar comparaciones con el idioma aislar Tayap , consulte Clasificación del idioma Tayap .
Notas al pie
- ^ NewGuineaWorld - Río Sepik inferior
- ^ Foley, William A. (2018). "Las lenguas de la cuenca y alrededores de Sepik-Ramu". En Palmer, Bill (ed.). Las lenguas y la lingüística del área de Nueva Guinea: una guía completa . El mundo de la lingüística. 4 . Berlín: De Gruyter Mouton. págs. 197–432. ISBN 978-3-11-028642-7.
- ^ Río Sepik inferior , mundo de Nueva Guinea
- ^ a b c Foley, William A. (2005). "Prehistoria lingüística en la cuenca del Sepik-Ramu". En Andrew Pawley ; Robert Attenborough; Robin Hide; Jack Golson (eds.). Pasados papúes: historias culturales, lingüísticas y biológicas de los pueblos de habla papú . Canberra: Lingüística del Pacífico. págs. 109-144. ISBN 0858835622. OCLC 67292782 .
Otras lecturas
- Proto-Lower-Sepik . TransNewGuinea.org . De (1) Foley, WA 1986. Las lenguas papúes de Nueva Guinea, Cambridge: Cambridge University Press. ; (2) Foley, WA 1986. Las lenguas papúes de Nueva Guinea, Cambridge: Cambridge University Press.
- Abbott, S. " Estudio lexicoestadístico de Nor-Pondo ". En Adams, K., Lauck, L., Miedema, J., Welling, F., Stokhof, W., Flassy, D., Oguri, H., Collier, K., Gregerson, K., Phinnemore, T. , Scorza, D., Davies, J., Comrie, B. y Abbott, S. editores, Papers in New Guinea Linguistics No. 22. A-63: 313-338. Pacific Linguistics, Universidad Nacional de Australia, 1985. doi : 10.15144 / PL-A63.313
Referencias
- Ross, Malcolm (2005). "Los pronombres como diagnóstico preliminar para la agrupación de lenguas papúes". En Andrew Pawley ; Robert Attenborough; Robin Hide; Jack Golson (eds.). Pasados papúes: historias culturales, lingüísticas y biológicas de los pueblos de habla papú . Canberra: Lingüística del Pacífico. págs. 15–66. ISBN 0858835622. OCLC 67292782 .